Bełza, Władysław

(ur. 17 października 1847 w Warszawie, zm. 29 stycznia 1913 we Lwowie) – polski poeta neoromantyczny, piszący w duchu patriotycznym, nazywany piewcą polskości. Publicysta, animator życia kulturalnego, oświatowego i prasowego.

  • Abecadło o chlebie

    ABC
    Chleba chcę,

  • Anioł

    Kiedy się modlisz kochane dziecię,
    To biały Anioł cieszy się z ciebie!

  • Babuleńka

    Była sobie babuleńka,
    Taka stara że aż strach;

  • Baśń o królewnie na drewnianych nóżkach

    Była sobie królewna,
    Chyba wróżkom pokrewna,

  • Bez mamy

    Dziecinki moje! czy też wy wiecie,
    Czem jest mateczka dla was na świecie?

  • Bocian

    Mój mości bocianie,
    Co kroczysz na łanie,

  • Bracia

    Spojrzcie, jak zgodnie dwaj braciszkowie,
    Bawią się z sobą, do mety biegą!

  • Brzezina

    Chodzi Janek mały,
    Koło brzozy białej,

  • Cacka

    Piłki, pajace, kółka, latawce,
    Ileż tu cacek kochane dzieci!

  • Chora Dziecina

    Na łóżeczku chore dziecię leży,
    Twarz bladziutka i ciężkie powieki;

  • Cnoty Kardynalne

    Trzy są cnoty, o tem wiedz,
    Które trzeba w sercu strzedz.

  • Co Kochać?

    Co masz kochać? pytasz dziecię,
    Co dla serca jest drogiego?

  • Co książka mówi?

    „Posłuchaj Zbyszku, co książka gada?
    Są w niej tam rzeczy nielada!"

  • Czem też ja będę?

    Nieraz, gdy sobie
    W kątku usiędę,

  • Czwarty wiersz o św. Mikołaju

    Zbliż się tu do mnie drużyno mała,
    I niech cię zawsze Bóg szczęściem darzy!

  • Deszczyk wiosenny

    Wiosna, zielenią się drzewa,
    Słowik już w krzewinie śpiewa,

  • Disce puer

    Siadł król Batory na swej stolicy,
    W sławy i blasku potędze;

  • Do dzieci

    Oto wam niosę, dziatki kochane,
    Śliczne obrazki, jak malowane:

  • Do dzieci. Zamiast przedmowy

    Hej! wy małe swywolniki!
    Do książeczki, do książeczki!

  • Do dziewczątek

    Dzieweczki moje! wyście jak kwiaty,
    Na wonnym łąki kobiercu,

  • Do dzieweczki

    Jesteś jak kwiatek wiośniany,
    Tak piękna, świeża i miła.

  • Do F. H. Ofiarując mu książkę

    Ósmy już kończysz chłopczyno, roczek,
    Dni wiosny wnet się prześlizną,

  • Do polskiej dzieweczki

    Dzieweczko polska! Ukochaj szczerze,
    Prababek twoich święte pacierze;

  • Dobranoc ci Aniele

    Mrok już zapada... Na ciemnem niebie,
    już tysiąc srebrnych gwiazdeczek lśni;

  • Druga pieśń o wakacyach

    Wiwat wakacye! — Już wszystkie dzieci,
    Wzięły za pilność nagrodę;

  • Drugi wiersz o św. Mikołaju

    Święty Mikołaj z siwą brodą,
    Co rok do dziatwy schodzi małej;

  • Dwie modlitwy

    I.
     

  • Dworek

    Bieluchny dworek, śliczne pokoje,
    O! jakże ciepło w nich bez wątpienia;

  • Dziadek

    Na dworze mroźno, szumi ulewa,
    Jakiś staruszek dąży do wioski,

  • Dziatwie na Rok Nowy

    Rok się cały przeigrało,
    Ej, kochana młodzi...

  • Dzięcioł

    Jak w pośród ludzi, tak też wśród ptaków,
    Masz pracowitych, masz i próżniakó

  • Dzień dobry

    Dziatwa co rano „dzień-dobry" składa,
    Tacie i mamie;

  • Dzień grzecznego Adasia

    Adaś wstaje
     

  • Elementarz

    Ucz się dziecino! masz książkę cudną!
    Nauka starczy za wszystkie skarby!

  • Fabryka

    Spojrzcie dziateczki! ilu tu ludzi,
    Z ciężką się pracą zwycięsko składa!

  • Gawędka o gwiazdce

    Widzisz to niebo, kochana dziatwo,
    Gdzie srebrne gwiazdki migocą,

  • Gniazdko (Jak matka tobie...)

    Jak matka tobie ściele łóżeczko,
    Byś mógł wygodnie usnąć chłopczyno:

  • Gniazdko (Popatrzcie, dzieciny...)

    Popatrzcie, dzieciny,
    Na ten domek mały,

  • Gwiazdka Bożego Narodzenia

    „Bóg się rodzi!" brzmi dokoła,
    Pieśń radosna, pieśń wesoła!

  • Gwiazdka matki

    Na senną ziemię,
    Noc cicha spada;

  • Husarz

    Oto mi rycerz! Kopia u toku,
    Z ramion mu skrzydła płyną sokole!

  • Igła

    Dzieweczki polskie! niech was Bóg strzeże,
    Na próżnowaniu pędzić czas marnie!

  • Imieniny mamy

    Gwarno, rojno... W cichym domu,
    Od wesela aż drżą ściany;

  • Jak kochać mamę

    Zewsząd mię pytasz figlarna dziatwo,
    Jak kochać mamę ? — a to tak łatwo:

  • Jasełka

    — „Puk, puk!” — „A kto tam?” — „To my,
    My, po kolędzie, ubogie

  • Jesień

    Ot, i jesień gospodarna,
    Już się zbliża uroczyście;

  • Kaleka

    Cóż to za dziecię, które najczulej,
    Matka do łona swojego tuli?

  • Kamień

    Ot, niepozorna bryła kamienia!
    Lecz głaz ten martwy w artysty ręku,

  • Katechizm polskiego dziecka

    — Kto ty jesteś?
    — Polak mały.

  • Kim też ja będę?

    Nieraz, gdy sobie
    W kątku usiądę,

  • Kłamstwo brudzi

    Brzydko gdy chłopcy kłamią, ale stokroć gorzej
    I smutniej tacie i mamie,

  • Kogo masz kochać

    Kogo masz kochać?... Chcesz dziatwo droga,
    Bym z tobą o tem pogwarzył?

  • Kościół

    Nie tylko szukać należy Boga,
    Gdzie poświęcane błyszczą podwoje,

  • Kotek

    Co godzinę kotek myje,
    Łapki, pyszczek, uszka, szyję.

  • Kukułka

    Kukułeczka kuka w lesie,
    Na wyniosłym buku;

  • Lalka Ewuni

    „Niech lalka będzie grzeczna siedzi nad książeczką,
    Niech się w kącie nie maże, bo weźmie rózeczk

  • Latawiec

    Raz się w ogrodzie dzieci zebrały,
    A że Czesławek był wielki znawca,

  • Lato

    Ach! jak gorąco! Niebo bez chmury,
    Żar pod stopami, żar zieje z góry,

  • Legenda o garści ziemi polskiej

    Ojców naszych ziemio święta,
    Ziemio wielkich cnót i czynów,

  • Legenda o jaskółkach

    Onego czasu — o! lat już mnogo
    Od owej chwili przewiało,

  • Litościwy Władzio

    Wracał ze szkoły żwawy Władeczek,
    Już w trzeciej klasie, choć taki mały;

  • Lulaj sierotko

    Luli braciszku mój mały,
    Luli sierotko, o luli!

  • Łąka

    Jakże tu pięknie na kwietnej błoni;
    Jakże te brzegi stawu urocze;

  • Łakomstwo

    Maryanek, Zosia i Mieczek,
    Łakomi byli jak rzadko;

  • Mała gosposia

    Gdy się zbudzę, wnet biegnę,
    Na podwórko z koszykiem,

  • Małe piekło

    Chociaż śmiechem mnie zagłuszy,
    Niedowiarek jaki mały,

  • Małpka

    Jaś miał małpkę. Wiecie o tem,
    Że pocieszne to stworzenie,

  • Mały wojak

    Co ja widzę! u młodzieży
    W pokoiku nieład wielki?

  • Mama płacze

    Mama płacze... Srebrne łezki
    W ukryciu ociera,

  • Marsz Skautów

    „Święta miłości kochanej ojczyzny",
    Oto w twą służbę wchodzi hufiec nasz !

  • Matka

    Dziecię! jest mnóstwo Aniołów w Niebie,
    Co każdy krok twój śledzą z obłoku,

  • Mieczuś

    Jest chłopczyna serdeczny,
    Czteroletni człowieczek,

  • Miłość macierzyńska

    O! miłości matczyna! rajski chlebie Boży!
    Miłości! którą tylko Bóg dzieli i mnoży!

  • Modlitwa do Dzieciątka Jezus

    O! słodki Jezu! mała dziecino!
    Do Ciebie nasze modlitwy płyną:

  • Modlitwa polskiego dziewczęcia

    Wiem ja, bo mi o tem,
    Mama powiadała:

  • Modlitwa za mamę

    Matko Najświętsza ! oto do Ciebie,
    Co tam królujesz na jasnem niebie

  • Modlitwa za Ojczyznę

    „W imię Ojca, — w imię Syna,
    I świętego Ducha",

  • Moje Niebo

    Niech tam jakie chcą poeci,
    Marzą nieba ideały:

  • Motyl

    Na wonnej łące, z siatkami w ręku,
    Chłopcy, dziewczynki, zebrani społem,

  • Muszka

    Powiem wam na ucho, dzieci,
    Coś o sercu Tadeuszka:

  • Na zakończenie drobnych wierszy

    Już znacie wiersze, znacie obrazki,
    Jużeście treść ich poznały całą,

  • Na złość

    Bierz wzór Bronku z Adasia, patrz, jak on się uczy,
    Jak zgrabnie pisze, jak czyta!

  • Nie budź mamy

    Nie budź mamy, drogie dziecię!
    Bóg sen dla niej zsyła,

  • Nieszczęśliwi

    Nie dla wszystkich, drogie dzieci!
    Jednakowo słońce świeci;

  • Niewidomy chłopczyk

    Matko powiedz, ukochana,
    Jak się wiosną łąka kwieci?

  • Niewolnik

    W wilgotnej celi, poza kratami,
    Siedzi niewolnik w jasyr pojmany;

  • O celu Polaka

    Polaka celem:
    Skrucha przed Bogiem,

  • O czem kogut pieje?

    Kukuryku! mój chłopczyku,
    Wstawaj ! rączki złóż !

  • O Janku nieuku

    Był sobie chłopczyk, imieniem Janek,
    Na pozór skromny niby baranek,

  • Obraz leniuszka

    W głowie same wróbelki,
    Niby w pustej stodole;

  • Ogród

    W naszym ogródku są różne kwiatki,
    Co z pierwszą zaraz kwitną nam wiosną:

  • Ojczyzna

    Ojczyzną dziecię, to bracia twoi,
    Twoi ojcowie i twoje matki;

  • Paciorek

    Klęknij dziecino, zmów pacierz ranny,
    Złóż kornie rączki i módl się szczerze!

  • Pamiętajcie o ptaszkach

    Przez doliny i przez łany,
    Wieją wichry i tumany,

  • Paulinka

    Przy obiedzie Paulinka,
    Bardzo brzydko kaprysiła;

  • Piąty wiersz o św. Mikołaju

    Siedziałem sobie właśnie w Raju,
    Gdzie światłość wieczną mam i ciszę,

  • Pierwsze oczko w świat

    Choć mi dobrze w tym świecie,
    Gdzie mi urość kazali,

  • Pieśń do bł. Andrzeja Boboli

    Wyznawco wielki! złączon tak żywo
    własnym męczeństwem z Polski niedolą,

  • Pieśń o igle

    Igiełką pogardzać nie trzeba,
    O! bierz ją panienko do ręki!

  • Pieśń o wakacyach

    Skończyły się trudy szkolne,
    Prace ciężkie i mozolne,

  • Piłka

    Bawcie się piłką,
    Kochane dzieci!

  • Podróż na drewnianym koniku

    Hop koniku, hop!
    Dalej z tropu w trop!

  • Polska dzieweczka

    Jak gołąbek biała, czysta,
    Jak lilijka zgrabna, gibka,

  • Polska mowa

    Ukochaj dziatwo słowo rodzinne,
    Skarb twój najdroższy, wspaniały !

  • Pożegnanie ptasząt

    Puchowe łoże,
    Usłał śnieg biały;

  • Praca

    Jest pewna siła, o dziecię moje!
    Co ducha krzepi i nudy skraca,

  • Pracowity Jezus

    Mały Jezus, zbawca świata,
    Wasz rówieśnik, dziatki;

  • Przędziwo Najświętszej Panny

    Już jesień nadchodzi, już ptaki wędrowne,
    Gromadzą się w stada nad wodą,

  • Przestroga

    Staś, że młodszego brata poprawić potrafi,
    W stylu i w ortografii,

  • Przy kominku

    Na kominku ogień huka,
    Rzuca światła smug;

  • Przy książeczce

    Zosia panienką jest już nielada,
    Wie nawet, jak się literki składa,

  • Rada dla Jasia

    Śmiał się Janek ze starca, że idąc w zawieję,
    Przewrócił się i rozbił.

  • Rady na drogę życia

    myśl z niemieckiego
     

  • Rolnik

    Ze mgły porannej zabłysnął dzionek,
    Już ze snu cała wioska się budzi.

  • Równianka

    Otóż i znowu zakwita wiosna,
    Darząc majowym promieniem słonka,

  • Rozmowa z gołąbkiem

    Jedz, jedz, gołąbku mały,
    Z mej ręki groszek biały!

  • Rozmowa z mamą (Mamo! kto też...)

    Staś
     

  • Rozmowa z mamą (Powiedz mi, proszę...)

    — Powiedz mi, proszę, mateczko droga !
    Którędy trafić do Pana Boga?

  • Serce matki

    Znacie wy dzieci serduszko matki?
    Wiecież, co w głębi swej mieści?

  • Skowronek

    Wzbił się w górę skowroneczek,
    Wysoko w przestworze,

  • Słowik

    Lubisz słowika, gdy w noc majową
    Pieśń jego płynie ponad dąbrową,

  • Słuchaj mamy

    Ej ! dziecinki moje drogie,
    Pszczółek gwarny roju !

  • Sprzeczka

    Janek z Helenką wiódł sprzeczkę od rana,
    Ale to sprzeczkę niemałą:

  • Sroka

    O sroce, która na płocie skrzeczy,
    Krążą po świecie nieładne rzeczy:

  • Święty Mikołaj, patron dzieci

    I.
     

  • Szabla

    Co się tak chciwie rwiesz do szabelki,
    I czemu rączki drżą ci tak do niej?

  • Szczygieł

    W wielkim dniu stworzenia świata,
    Bóg powołał wszystkie twory.

  • Szewczyk

    Jestem szewczyk sobie,
    Jak tego potrzeba,

  • Tatarzy

    Spojrz na podolskich łanów obszary,
    I na szumiące Dniestrowe fale!

  • Trzeci wiersz o św. Mikołaju

    Kochane dzieci! Tak jak co roku,
    Na śnieżnym do was schodzę obłoku,

  • Ukarany olbrzym

    Mały chłopczyna
    Który dopiero zaczyna

  • Ul

    Gwarno i rojno; od blasków słońca,
    Pszczółki jak gwiazdki migają złote;

  • W imionniku

    Mój Czesławku! póki lata,
    Póki dzionki kwitną młode,

  • W klatce

    Śpiewa ptaszek na gałęzi,
    Z innymi w zawody;

  • W Noc Bożego Narodzenia

    Noc grudniowa... śnieżyca...
    Wiatr z północnej dmie strony,

  • Wiosna

    Ot, już wiosenka,
    Wraca wesoła;

  • Wiosna życia

    Pomnisz te chwile
    Dziecięcych lat?

  • Wisła

    Domowa rzeko! prześliczna Wisło!
    Jakby rusałka powiewna, hoża...

  • Wróbel

    Zamilkły wdzięczne ptasząt hejnały,
    Wicher o szyby łomoce;

  • Xawerek

    Xawcio rączkami twarz sobie słoni,
    Oczy spłakane, za pasem ścierka,

  • Zawsze mama

    Zwróć się dziatwo ku tej dobie,
    W niemowlęce twoje latka,

  • Zboże

    Jakże się oko nasze zachwyca,
    Jakże się pieści łanów obszarem!

  • Ziemia rodzinna

    Całem mem sercem, duszą niewinną,
    Kocham tę świętą ziemię rodzinną,

  • Zima

    Na niebie chmury,
    Dołem tumany,

  • Złapana myszka

    Nie słuchałaś
    Myszko mamy,

  • Zmarłe dziecię

    Małą dziecka duszyczkę,
    W niebo niosą Anieli:

  • Zuch dzieweczka

    Futrzana czapeczka,
    Wdzięczną postać stroi,